Dług alimentacyjny to zobowiązanie, które powstaje w razie nieopłacania przez zobowiązanego comiesięcznych alimentów. W razie uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego uprawniony może domagać się zaspokojenia swoich roszczeń. Musi jednak pamiętać, że jest to ograniczone czasowo. Dług alimentacyjny może ulec bowiem przedawnieniu.
Obowiązek alimentacyjny to konieczność dostarczania środków utrzymania, a w razie potrzeby również środków wychowania. Kojarzony jest on powszechnie ze stosunkiem pomiędzy rozwiedzionym współmałżonkiem a dzieckiem. Zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym obciąża jednak nie tylko krewnych w linii prostej, ale też rodzeństwo, współmałżonków, przysposabiającego oraz powinowatych. Nieregulowanie alimentów i konieczność ich komorniczego egzekwowania jest, jak pokazują statystyki, częstą praktyką.
Roszczenie o zapłatę poszczególnych rat alimentacyjnych, jako roszczenie o charakterze cywilnoprawnym, podlega przedawnieniu. W myśl art. 137 §1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego roszczenie o świadczenie alimentacyjne przedawnia się z upływem trzech lat. Oznacza to, że uprawniony może dochodzić zasądzonych alimentów, które nie były płacone przez zobowiązanego za ostatnie trzy lata. Od tej zasady ustawodawca wprowadza jednak wyjątek.
Jak mówi ekspert którego pracodawcą jest znana krakowska kancelaria adwokacka; Zgodnie z art. 121 k.c. bieg przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu w przypadku roszczeń dziecka przeciwko rodzicowi, który posiada władzę rodzicielską. Bezsprzeczne jest, że dotyczy to także roszczeń alimentacyjnych, co podkreślił Sąd Najwyższy w orzeczeniu już z 1968 roku. Dziecko może zatem domagać się zaległych alimentów od rodzica, który nie został pozbawiony praw rodzicielskich, w ciągu trzech lat od osiągnięcia pełnoletności. Do tego czasu pozostaje bowiem pod władzą rodzicielską. Tym samym, czas, w którym dochodzić można zaległych roszczeń alimentacyjnych od takiego rodzica, ulega wydłużeniu.
Należy również zaznaczyć, że ustawodawca dopuszcza sytuacje, w których bieg przedawnienia ulega przerwaniu. Na gruncie obowiązujących przepisów skutek taki wywołuje m.in. zainicjowanie postępowania egzekucyjnego. Zatem w trakcie egzekucji długu, w tym długu alimentacyjnego, przedawnienie alimentów nie biegnie.
Skutkiem przedawnienia roszczeń alimentacyjnych jest możliwość uchylenia się przez zobowiązanego od zapłacenia uprawnionej osobie należnych alimentów. Z punktu widzenia dłużnika istotne jest jednak, że ustawodawca odmiennie uregulował kwestię przedawnienia długu alimentacyjnego wobec Funduszu Alimentacyjnego. Zgodnie z Ustawą o pomocy osobom uprawnionym do alimentów zobowiązania wynikające ze świadczeń wypłaconych przez fundusz osobie uprawnionej nie ulegają przedawnieniu. Dłużnik zobowiązany jest więc do zwrotu należności wraz z ustawowymi odsetkami bez względu na upływ czasu.