Pani Grażyna K. dzierżawi lokal z inną osobą prowadzącą działalność gospodarczą, ale każde z nich pracuje na własny rachunek. Wraz z partnerem planuje zakupić urządzenie biurowe wartości 7000 zł do wspólnego użytkowania, ale nie zmieniając obecnej sytuacji, tzn. takiej, w której każdy ze współwłaścicieli urządzenia pracuje na własny rachunek.
Pyta: czy w księdze przychodów można zakup tego urządzenia zaksięgować po połowie wartości rachunku? Urząd skarbowy nie potrafił udzielić odpowiedzi na to pytanie.
Przede wszystkim zacznijmy od tego, iż urządzenie to ma wartość przekraczającą 3500 zł, zakupu więc w żadnym przypadku nie da się od razu zaksięgować w koszty – jest to możliwe jedynie za pośrednictwem rat amortyzacji. Dlatego odpowiedź na postawione pytanie znajdziemy w stosownym rozporządzeniu ministra finansów w sprawie amortyzacji środków trwałych. Przewiduje ono zasady amortyzowania środka trwałego, który stanowi współwłasność podatników – nawet gdy nie pozostają oni w spółce cywilnej.
Otóż zgodnie z tym przepisem wartość początkową ustala się w takiej proporcji, w jakiej pozostaje udział podatnika we własności tego składnika majątku. I od tak ustalonej wartości prowadzi się amortyzację.
Przyjmijmy, że zainteresowane osoby ustalą, iż kupują urządzenie po połowie. Warto wówczas zadbać, by obie osoby wystąpiły na fakturze jako nabywcy. Wówczas (zakładamy, iż wartość początkowa urządzenia wyniesie dokładnie 7000 zł) każda z zainteresowanych osób wpisze do ewidencji środków trwałych dane dotyczące tego urządzenia (jedna ze stron na podstawie oryginału faktury, na odwrocie której dokonany zostanie zapis, iż urządzenie jest środkiem trwałym stanowiącym własność osób (tu wymienione osoby) i jest przez nie amortyzowane po 50 proc, z tym że oryginał faktury jest u osoby 1, natomiast ksero u osoby 2; na ksero faktury znajdzie się analogiczny opis, z zaznaczeniem, iż oryginał faktury jest u osoby 1. Natomiast jako wartość początkową każda ze stron przyjmie kwotę 3500 zł. Załóżmy, że roczna stawka amortyzacji dla tego urządzenia wyniesie 20 proc. Oznacza to, że roczna rata amortyzacji (dla każdego z podatników oddzielnie) wyniesie: 3500 zł razy 0,2 równa się 700 zł (miesięczna więc 58,30 zł). Oznacza to, że w księdze przychodów i rozchodów każdy z zainteresowanych podatników co miesiąc z tytułu amortyzacji wpisze po stronie kosztów 58,30 zł – przez kolejne pięć lat, ewentualnie do chwili, gdy urządzenie zostanie zbyte lub w jakikolwiek inny sposób wyprowadzone z ewidencji środków trwałych.